Siyaasi Cali Guray: “Faysal Cali Waraabe Isagoo Xisbinimadii Laga Furi kari la’yahay, Ayuu Leeyahay Ismaaciil Cumar Geelle Waa Kelidii Taliye….”

“Kuwa Buunbuuninayey xaaladda Jabuuti waa Somaliland iyo Telefeshino”….

Hargeysa, 11 June 2020 (Warsugan)-Siyaasi Cali Maxamed Yuusuf (Cali Guray), ayaa xukuumadda Jabuuti ka difaacay eedaymo uu sheegay inay uga yimaadeen Somaliland. Islamarkaanna wuxuu iska indho-tiray tacaddii iyo jidh dilka lagu sameeyey askari ka tirsan ciidamadda Jabuuti.

Siyaasi Cali Guray waxa kale oo eedaymo u soo jeediyey Guddoomiyaha Xisbiga UCID Faysal Cali Waraabe oo uu ku tilmaamay kali-taliyaha oo qoorta iska duubay guushii Xisbiga UCID.

Siyaasi Cali Guray siddan wuxuu ku sheegay Waraysi uu siiyey Telefishinka Horyaal Tv.

Siyaasi Cali Guray oo marka horre sharraxay xaaladda Jabuuti wuxuu yidhi “Horta xaaladda Jabuuti waa caddi laakiin waxa jirtay dhacdo nin sarkaal ah oo ka tirsan ciidamadda Jabuuti oo la xidhay oo xabsiga ka soo diray farriin, wuxuu kaga cabanayaa qolka uu ku xidhanyey in aannu ahayn qol nadiif ahayn oo caafimaadka u xun oo uu xannuunno ka qaaday, isaga oo soo saaray qaar jidhkiisa ka mid ah oo finan ku yaallan. Sababtanna ka dhigay halka uu ku xidhanyey.”Ayuu yidhi Cali Guray waxaannu hadalkiisii sii raaciyey”Dawladda Jabuuti ayaan iyaganna dhegaystay iyada oo ka hadlaysa. Saddex tallaabo ayaan ka soo qaadayaa: mid waxay caddeeyeen dembiga loo haysto sarkaalka iyo nidaamkiisa sharcigu halka uu marayo. Markalena waxay sheegeen in dhakhaatiir gaar ah loo diray oo soo hubiya xaaladdiisa caafimaad: Mar saddexaadna waxay ka hadleen in ergo gaar ah loo dirayo oo dib u soo xaqiijisa xaaladda dhammaan xabsiyadda dalka Jabuuti oo dhan. Ninka Jabuuti muu sheegin Toojar ee wuxuu sheegay meesha caafimaad-darradeedda, arrintan yar ee Jabuuti ka dhacda Hargeysa iyo meel kastabba, waxaan qabaa marka waxa dhacaya la eeggo inay tahay arrin sahlan oo majaraheeddii sharcig ahaydna haysta.Laakiin arrinta waxan qabaa in la buunbuuniyey oo la siyaasadeeyey.”

Sidoo kale, Cali Guray wuxuu sheegay in halka laga buunbuuniyey dhacdada Jabuuti tahay Somaliland “Halka laga buun-buuniyey ee Soomaali oo dhan laga xumeeya waa Somaliland.Waxa jira Telefishinno gaar ugu suntan Somaliland, weliba Somaliland-baynna ku wadda suntanayn …qaarbaa Isaaq ku sii suntan oo waa mid iyo laba laga leeyahay Somaliland.”

Dhinaca kale, Siyaasi Cali Guray wuxuu eeddo ku ganay Gudoomiyaha Xisbiga UCID oo uu ku tilmaamay shaqsi siddii duqsiga ku gudda dhaca waxaan danno ugu jirin ”

“Dad ama la adeegsannayo ama xumaan u jeedda ama Faysal oo kale ah oo isagu shanta Soomaaliyeedba meeshii walba sidda duqsiga dallaq odhanayaa. Soomaaliddanna waa la kala leeyahay, Faysala nin loo taag-helayo ma’aha, Faysal waxa lagu qiimayn karaa Xisbigiisa oo waa xisbiga ugu da’da weyn Somaliland…”Xisbigii ugu da’da waynna wuu gaadhi karayay inuu noqdo xisbiga ka taliya Somaliland. Waxa uu u gaadhi kari waayay waa Faysal, saddex goor buu xisbigu fursad helay inuu isa-soo sharraxo, saddexda goorba Faysalbaa iska soo sharraxay …saddexda goorba wuu la dhacay.”Ayuu yidhi Cali Guray  Siyaasi Cali Guray wuxuu sheegay in Xisbiga UCID noqon lahaa xisbul-xaakimka Somaliland ka taliya haddii Faysal fursad siiyo dadka kale “Haddii uu Faysal xisbiga UCID fursad siiyo oo ka dego inuu xisbigaasi noqon karro xisbul-xaakimka Somaliland …laakiin Faysal fursad ma siinaya oo ma ka degayaa Gudoomiyenimadda waa maya?  ma siidaya musharaxnimadda waa maya? Isaga oo guddoomiye Xisbinimmo ku dhegan oo aan siidaynayn ayuu leeyahay Ismaaciil Cumar Geelle waa Kali-taliye ee ka deg xilka.”ayuu yidhi Cali Guray

 Wasiir Faratoon: “Heshiiska Somaliland, DP World Iyo Itoobiya Cid Kale Oo Awood U Lihii Ma Jirto………”

Hargeysa, 11 June 2020 (Warsugan)-Wasiirka Wasaaradda Arrimaha dibedda Somaliland, Prof. Yaasiin Xaaji Maxamuux Xiir (Faratoon) ayaa ka jawaabay hadal ka soo yeedhay Dhiiggiisa Soomaaliya Axmed Ciise Cawed.

Wasiir Cawed ayaa sheegay in DP World oo Maalgelin ka wadda Somaliland ay dhibaato ku hayso Soomaaliya, sida Faro-gelin, sidaasi darteed ay dalka ka saarayaan.Laakiin, Wasiirka Arrimaha dibedda Somaliland, Yaasiin Xaaji Maxamuud Xiir (Faratoon) oo u warramay BBC Somaali ayaa yidhi “Hadalkaa hadal khaldan baan u aragnaa, Aad baan ula yaabanahay wax dhowr sanno ka hor sheekadoodu dhammaatay in Wasiirku ku soo celcelinayo oo uu illaa hadda hadal hayo, Somaliland, DP World iyo Itoobiya heshiisyada ay galeen ee ku saabsan Dekedda Berbera iyo Waddada isku xidha Berbera iyo Wajaale, si Madax-banaan ayay u galeen, Cid kale oo ay wadaysan lahaayeen oo awood ku lihi ma jirto, sidaas ay ku galeen ayuuna ku dhammaanayaa, Mashruuciina dhammaad buu ku dhaw yahay oo meel wanaagsan buu marayaa.”

Faratoon wuxuu sheegay in Wasiir Cawed iyo Madaxda ka sarraysa ee Soomaaliya aanay isku hadal ahayn “Waxa layaab leh in Madaxweynihii iyo Raysal-wasaarihii Wasiirkaasi ay dhinac kaga hadlayaan isku soo dhawaansho, Isfaham iyo Wada-hadallo, haddana waxay sheeganayaan Somaliland..”

Buuhoodle: Somaliland Oo Dedaallo Nabadeed Ka Wada Iyo Farmaajo Oo Dab Isugu Dhiibay

Ceegaag, 11 June 2020 (Warsugan)-Degmooyinka Ceegaag iyo Horufadhi oo ka tirsan Gobolka Buuhoodle, waxa ku soo qulqulaya ergooyin nabadeed oo ka yimi gobolada Sool, Sanaag iyo deegaamo kale oo kamida dhulka Soomaalida, ergooyinkaasi oo ka qaybqaadanaya daminta shaqaaqo beelo walaalo ah ku dhex martay duleedka magaalada Buuhoodle todobaadyadii la soo dhaafay.

Waxa shalay magaalada Ceegaag lagu soo dhaweeyey wufuud ka yimi deegaamo ka tirsan gobolka Sool, kuwaasoo isugu jiray isimo dhaqan iyo waxgaradka, kana mid yihiin Garaad Mukhtaar Garaad Cali Buraale iyo Boqor Cabdilaahi Axmed Cali, waxaana halkaasi ku qaabilay maamulka Degmada Ceegaag iyo isimo hore halkaasi u sii joogay.

Guddoomiyaha Degmada Ceegaag Axmed Ciise Cawad iyo Garaad Maxamed Xaaji Xirsi Ducaale oo kamida Madaxdhaqameedka gobolka Buuhoodle ee waan-waanta nabaddeed halkaasi u joogay, ayaa wufuudda uga mahad celiyey sida ay isugu soo xilqaameen daminta shaqaaqada dhex martay labada beelood ee walaalaha ah, waxaanay intaasi ku dareen in howsha nabadeyntu meel fiican marayso.

Geestooda, Garaad Mukhtaar Garaad Cali Buraale iyo Boqor Cabdilaahi Axmed Cali oo u hadlay weftiga la soo dhaweeyey, ayaa yihdiddiilo fiican ka bixiyey in ay howsha nabadeyntu si fiican u dhamaato, waxaanay labada dhinac ee dhibtu kala gaadhay ugu baaqeen in dhinac waliba wixii kagaga xidhan xadhiga nabadda fududeeyo “Waxaan rejjaynaynaa ilaahayna aynu ka baryeynaa in nabada si fiican loo wada qaato oo cidii wax ku maqan yihiina wanaajiso , cidii wax ka maqan yihiina la wanaajiyo”ayuu yidhi Boqor Cabdilaahi Axmed.

Dhinaca kale, waxa Ardaaga nabadeynta labada beelood ee Buuhoodle maalmihii la soo dhaafay gaadhay Wufuud culus oo ka socda Xukuumadda Somaliland, kuwaasoo ay kala hogaaminayaan Wasiirka howlaha guud Cabdirashiid Ducaale Qambi iyo Agaasimaha guud ee Wasaaradda Diinta iyo Awqaafta.

Weftigan Xukuumadda Somaliland ka socda, ayaa qayb ka ah kulamo loogu kala dabqaadayo labada Beelood ee dilalku dhex mareen, kuwaasoo laga shaqaynayo sidii heshiis rasmi ah looga dhex dhalin lahaa.

Dhanka kale, ciidan milateri ah oo ka tirsan guutada 7aad ee Ciidanka Qaranka Somaliland oo horaantii todobaadkan la kala dhex dhigay maleeshiyaadka labada beelood, ayaa wali ku sugan halkaasi, kuwaasoo ka qayb-qaadanaya sugida nabad-gelyada deegaamada howsha nabadeyntu ka socoto.

Dhinaca kale, iyadoo deegaamo kamida gobolka loo fadhiyo xalinta dhibaato nabad-gelyo darro oo ka dhalatay dilal dhex maray dad walaalo ah iyo in laga hortago colaad ehli ahi ka dhex qaraxda bushada halkaasi wada degen oo dhiig ku kala daadto , ayaa waxa ay dawladda taagta daran ee soomaliya durbaan siyaasaddeed oo ay ka soo xawishay Xamar ka dhex bilowday magaalada Buuhoodle, halkaasoo dhalinyaro la abaabulay ka furteen xafiis la sheegay in uu leeyahay Xisbiga uu hogaamiyo Madaxweynaha dalkaasi Maxamed Cabdilaahi Farmaajo.

Xafiiskan oo laga furay Mid kamida Xaafadaha magaalada, ayaa qorshihiisa waxa hogaaminaya Koox Dhalinyaro ah sida la sheegay ku xidhan Madaxtooyada Soomaaliya, kuwaasoo xilkasnimo la’aantoodu ka muuqato xilliga ay ku soo beegeen xafladaysiga doollaalada ah ee laga soo abaabulay Xamar.

Ma jiro wax war ah oo ay Maamulka Gobolka Buuhoodle iyo Xukuumadda Somaliland ka soo saareen arrintan, iyadoo masuuliyiintii Dawladda ee Gobolku ay ku mashquulsan yihiin waan-waanta nabaddeed ee loo jooggo Horufadhi iyo Ceegaag.

Si kastaba ha ahaatee, talaabadan ay madaxda Soomaaliya durbaanka Siyaasaddeed uga dul bilaabeen dedaallada nabadeed ee ay shacabka Buuhoodle ku fooggan yihiin, ayaa loo arkaa in ay la mid tahay cuqubooyinka ka socda Muqdisho ee aanay dhaadanayn Ragga madaxda sheeganayaa wax ka qabashada xasilooni-darada la degtay dadka shacabka maalin walba le’da qaraxyada iyo dilalka qorsheysan.

Cudur Dunnida Ku Cusub Oo   Khal-khal Galiyey Caalamka

Dhakhaatiir Mareykan ah ayaa ka digay cudur halis ah oo ku faafaya daafaha kala kala duwan ee Mareykanka, cudurkan ayaa sababi kara istaroog. Sida ay qortay “Daily Mail“, cudurkan oo la yidhaahdo Chagas Disease ayaa waxaa faafinaya cayayaanka “kissing bug’, kaas oo dadka ka qaniina meel afka agtiisa ah. Cudurkan ayaa ku faafay dhex bartamaha iyo koonfurta Qaaradda America, laakiin hadda waxa uu soo gaadhay dhanka waqooyi Mareykanka, cudurkan ayaa ku dhacay in ka badan 300,000(Saddex boqol oo kun) oo Mareykan ah.

Bayaan ay soo saareen ururka cudurrada Wadnaha ee dalka Mareykanka ayaa lagu sheegay in haddii sida ugu dhakhsiyaha badan loo ogaan waayo nooca cudurka “Chagas” si degdeg ahna loo daaweyn waayo uu baaba’ badan u geysan doono daafaha kala duwan ee Mareykanka. Chagas waa cudur uu cayayaan sababo waxa uu ku faafaa goobaha cimilladoodu kulushahay, waxa uu ku noolyahay caloosha cayayaanka inta aanu aadanaha u gudbin ka hor.

Dhakhaatiirta qaar ayaa aaminsan in cudurka laga qaado saxaradda saxarada cayayaanka iyagoo tilmaamaya in “Saxaradii marka ay gaadho dhaawac furan ay sababeyso in qofkii uu cudurka qaado.” Cudurkan ayaa calaamadaha lagu garan karo waxaa ka mid ah: Madax xanuun, xumad, daal, haragga oo finin ay ka soo yaacayaan iyo hareeraha goobta uu ku dhaco oo bararta.